Planirate otpočeti privrednu djelatnost? Niste sigurni koji oblik registracije odabrati?
Dobrim izborom možete izbjeći nepotrebne troškove.
U Republici Srpskoj moguće je registrovati privredno društvo (DOO) ili biti samostalni preduzetnik (SP).
Koja je pravna razlika između SP ili DOO?Privredno društvo je pravno lice i registracija se vrši u Privrednom sudu. Odgovornost je do visine osnivačkog kapitala.Preduzetnik je fizičko lice i registruje se u nadležnoj opštini. Preduzetnik odgovara cjelokupnog imovinom. Da li se preduzetnik može baviti svim djelatnostim kao i DOO?Postoje djelatnosti kojima se možete baviti isključivo kao DOO. Opštu klasifikaciju djelatnosti možete naži na linku: klasifikacija djelatnosti, a spisak djelatnosti kojima se možete baviti kao preduzetnik možete naći u spisku preduzetničkih djelatnosti.Cijena registracije?Registracija SP je jeftinija od registracije DOO.Taksa za podnošenje zahtjeva za registraciju preduzetnika iznosi najviše 30 KM (tačnu cijenu određuje svaka opština). Sudska taksa za registraciju DOO se ne plaća, ali se plaća taksa za podnošenje zahtjeva za registraciju APIF-u u iznosu od 35 KM. Za registraciju DOO potrebno je pripremiti osnivačke akte. Priprema akata u zavisnosti od visine osnivačkog kapitala i broja osnivača može koštati od 250 KM pa na dalje. Za društva čiji je kapital veći od 1 KM i/ili ima više osnivača osnivački akt mora biti notarski ovjeren. KontoProm u saradnji sa Agencijom K-SISTEMI pomaže budućim klijentima da izvrše registraciju SP ili DOO brzo, povoljno i jednostavno. Pored troška taksi i pripreme akata u oba slučaja postoje dodatni troškovi vezani za pribavljanje određenih uvjerenja i ovjere dokumenata, te izrada pečata. Okvirno bismo mogli reći da trošak registracije SP iznosi 100-200 KM, a registracija DOO iznosi najmanje 350-400 KM pa nadalje. Cijena naknadnih izmjena u registraciji?U slučaju da želite promjeniti naziv firme, adresu, dodati nove šifre djelatnosti procedura izmjene u rješenju SP košta najviše koliko i sama registracija pa čak i jeftinije.Da bi se izvršile izmjene u registraciji DOO potrebno je izvršiti izmjenu osnivačkog akta. Tu su troškovi ovjera, takse APIF-u, te sudske takse za svaki tip izmjene što ukupno može koštati od 250 KM pa do nekoliko hiljada KM zavisno od broja izmjena, osnivačkog akta i broja osnivača. KontoProm u saradnji sa Agencijom K-SISTEMI vrši uslugu izmjene u registraciji. Druge razlike koje utiču na ukupne troškove poslovanja?Republička taksa: Republička taksa je ukinuta i počevši od 1.1.2023. godine više se ne obračunava.Komunalna taksa: Komunalna taksa je ukinuta i počevši od 1.1.2022. godine više se ne obračunava. Porez na dobit/dohodak: Preduzetnici koji ostvaruju prihod manji od 50.000 KM mogu biti registrovani kao mali preduzetnici i plaćati porez na dohodak po stopi od 2% na ukupne naplaćene prihode, što možete biti povoljnije u slučaju uslužnih djelatnosti, odnosno djelatnosti koje imaju male rashode. Poslovni prostor: DOO mora biti registrovan na adresu poslovnog prostora koji ima upotrebnu dozvolu. To je takođe uslov za većinu djelatnosti SP, ali postoje preduzetničke djelatnosti koje se mogu registrovati na kućnu adresu, odnosno koje se mogu obavljati u stambenom prostoru ili za koje nije potreban prostor. Knjigovodstvene usluge: Cijena knjigovodstvenih usluga je uglavnom niža u slučaju SP u odnosu na cijenu usluga za DOO. Doprinosi: Za vlasnike preduzetničkih djelatnosti koji su SP registrovali kao svoju osnovnu djelatnost (tj. nisu u radnom odnosu kod drugog poslodavca) plaćaju se doprinosi na osnovicu koja je u iznosu 60% ili 100% prosječne bruto plate u RS za prethodnu godinu. Za vlasnike koji su registrovali dopunsku ili dodatnu djelatnost ne plaćaju se doprinosi. Za vlasnike DOO se ne plaćaju doprinosi po osnovu vlasništva, već samo u slučaju ako je vlasnik zaposlen u DOO ili po osnovu upravljanja ostvaruje naknadu. Kako se vrši deregistracija?Taksa za zatvaranje SP iznosi najviše 10 KM i rješenje o zatvaranju se dobija odmah i nije uslovljeno poreskim kontrolama koje su obavezne prilikom zatvaranja i SP i DOO.Za zatvaranje DOO je potrebno pokrenuti likvidacioni ili stečajni postupak. Akontacija za troškove postupka može koštati nekoliko hiljada KM i proces može trajati nekoliko mjeseci, pa nekad i više od godinu dana. Do okončanja postupka firma sve vrijeme postoji. Ukoliko DOO nema dugovanja može se pokrenuti i skraćeni likvidacioni postupak koji je dosta povoljniji. Za skraćeni likvidacioni postupak preporučujemo angažavanje Agencije K-SISTEMI. Da li fizičko lice koje je već zaposleno može registrovati SP i DOO?Fizičko lice koje je već zaposleno na puno radno vrijeme kod drugog poslodavca može registrovati SP kao dopunsku djelatnost koju će obavljati isključivo ličnim radom najduže do polovine sedmičnog punog radnog vremena i ne može imati zaposlene radnike.Fizičko lice koje je u radnom odnosu na nekim drugim poslovima, student, korisnik penzije, kao i u drugim slučajevima kada posebnim propisima nije drugačije uređeno, može kao dodatno zanimanje da registruje preduzetničku djelatnost ako zaposli lice koje ispunjava uslove za obavljanje tražene djelatnosti. Bitno je naglasiti da se u slučaju da se SP registruje kao dopunska ili dodatna djelatnost za vlasnike SP ne plaćaju doprinosi, jer je vlasnik već osiguran da li kao zaposleni na puno radno vrijeme ili po nekom drugom osnovu. Fizičko lice može biti osnivač DOO bez obzira na to da li je već u radnom odnosu u nekoj drugoj firmi. Ukoliko se osnivač ujedno imenuje za direktora, funkciju direktora može obavljati zasnivanje radnog odnosa ili bez zasnivanja radnog odnosa. Da li fizičko lice koje nije državljanin BiH može osnovati DOO i SP?Da. U nekim slučajevima potrebno je da za vlasnika SP ili direktora DOO postoji obaveza pribavljanja radne dozvole. U svakom slučaju je to moguće, a o proceduri se možete raspitati putem email-a info@kontoprom.com ili kontaktirati Agenciju K-SISTEMI.Od koga tražiti savjet vezano za registraciju i odabir između SP ili DOO?Prije nego što registrujete SP ili DOO, predlažemo da se posavjetujete sa knjigovođom koji će vam pomoći da odaberete najpovoljni oblik registracije. Pravnici se uglavnom ne udubljuju u poreske teme i troškove koji nastaju nakon registracije, tako da bi prvi korak prije registracije treba biti razgovor sa knjigovođom koji je upućen u propise koji se tiču registracije i što je još bitnije u poreske propise.Da li KontoProm daje savjete vezano za registraciju?KontoProm besplatno daje savjete vezano za registraciju. Definišite čime želite da se bavite, zapišite pitanja i dileme koje imate i pošaljite na email info@kontoprom.com.Tu smo na usluzi da zajedno nađemo najpovoljnije rješenje za Vaše poslovanje. U narednoj tabeli prikazali smo više detalja o pomenutim razlikama između SP i DOO: |
REGISTRACIJA | |||
SP | DOO | ||
Lično popunite zahtjev za registraciju i predate u jedinicu lokalne samouprave.
Rješenje već za 3 dana gotovo. Ukupni troškovi: ovjera dokumenata + taksa za registraciju 30 KM (Opština Bijeljina). Procjena ukupnih troškova sa izradom pečata: 100-200 KM. |
Izrada osnivačkog akta. Predaja zahtjeva u APIF.
U APIF-u za 3 dana preuzimate rješenje ukoliko se ne traži dopuna podataka. Ukupni troškovi: priprema osnivačkog akta + ovjere + objava oglasa 7КМ po redu + taksa APIF-u 35 KM. Procjena ukupnih troškova sa izradom pečata: 350-400 KM pa nadalje |
||
DJELATNOSTI | |||
SP | DOO | ||
Postoje djelatnosti koje ne mogu obavljati preduzetnici.
Uredba o preduzetničkim djelatnostima sadrži skup djelatnosti kojima se mogu baviti preduzetnici i sa napomenom da li su potrebna dodatna odobrenja za njihovo obavljanje. |
Uredba o klasifikaciji djelatnosti sadrži skup svih šifara djelatnosti kojima se mogu baviti privredni subjekti u Republici Srpskoj. | ||
PORESKI OBVEZNIK | |||
SP | DOO | ||
Veliki preduzetnik -
porez plaća u iznosu 10% na razliku između naplaćenih prihoda i plaćenih rashoda.
Mali preduzetnik - porez plaća u iznosu 2% na ukupne naplaćene prihode a najmanje 600 KM godišnje. Mali preduzetnik se registruje pod uslovom da nema više od 3 zaposlena i ima prihode manje od 50.000 KM. |
Porez se plaća u iznosu 10% na razliku između ostvarenih prihoda i priznatih rashoda po obračunskom metodu. | ||
DOPRINOSI | |||
Vlasnici preduzetničkih radnji od 1.1.2016. godine ne tretiraju se kao zaposleni i ne ostvaruju platu, već doprinose plaćaju po prosjeku tj. osnovica za obračun je 60% prosječne bruto plate u Republici Srpskoj za prethodnu godinu. Advokati, notari, inženjeri i nosioci drugih profesionalnih djelatnosti plaćaju doprinose na osnovicu u iznosu 100% prosječne bruto plate.
Za vlasnike DOO ovakvo pravilo ne važi i za njih se plaćaju doprinosi samo ukoliko su zaposleni u DOO ili ukoliko kao članovi organa upravljanja po tom osnovu ostvaruju neku naknadu. |
|||
KNJIGOVODSTVO I PORESKE EVIDENCIJE | |||
SP | DOO | ||
Knjigovodstvo se vodi po gotovinskom principu.
Što znači da se prihod priznaje kada se stvarno i naplati, ili kada postane raspoloživ, a rashodi nastaju kada se plate. Veliki preduzetnik obavezno vodi Knjigu prihoda, Knjigu rashoda, Popisnu lista stalne imovine, Evidenciju o potraživanjima i obavezama. Mali preduzetnik vodi Knjigu prihoda. Preduzetnici čiji su ukupni naplaćeni prihodi u posljednjem poreskom periodu veći od 500.000 KM obavezno svoje poslovne knjige vode po sistemu dvojnog knjigovodstva. |
Po obračunskoj metodi, osim malih poreskih obveznika koji vode po gotovinskom principu.
Obavezno je vođenje poslovnih knjiga (glavna knjiga, blagajna...) prema Zakonu o računovostvu i reviziji, te sastavljanje i predaja finansijskih izvještaja. |
||
FISKALIZACIJA | |||
Obaveza fiskalizacije nije vezana za formu registracije sem u slučaju zanatskih djelatnosti.
Preduzetnici koji se bave zanatskom djelatnošću (pogledajte spisak) i u Poreskoj upravi su registrovani kao mali preduzetnici oslobođeni su obaveze fiskalizacije. | |||
UVOZ/IZVOZPreduzetnici i pravna lica su ravnopravni u spoljnotrgovinskom poslovanju.Ravnopravnost je uspostavljena izmjenama Zakona o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti (Sl.Gl. 44/16) tako što je preduzetnicima dopušteno da se bave spoljnotrgovinskim poslovanjem u okviru registrovane djelatnosti. | |||
IZMJENE RJEŠENJA | |||
SP | DOO | ||
Izmjenu adrese, doregistraciju djelatnosti ili registraciju poslovne jedinice vršite lično podnošenjem zahtjev u jedinicu
lokalne samouprave. Novo rješenje najčešće bude završenu u roku od 3 dana.
Troškovi: taksa do 20 KM. |
Za proširenje šifara djelatnosti, izmjenu adrese, vlasnika, ovlaštenih lica, registrovanje ili gašenje poslovnu jedinice – potrebna je izmjena osnivačkog akta, eventualna ovjera potpisa kod notara, predaja u APIF.
Troškovi: usluga izmjene osnivačkog akta + objava oglasa 7КМ po redu + taksa APIF-u 35 KM + sudske takse srazmjerno broju izmjena. |
||
ZATVARANJE | |||
SP | DOO | ||
Lično
popunite obrazac o prestanku djelatnosi.
Rješenje gotovo u roku od 3 dana. |
U privredni sud se predaje zahtjev za stečajni ili likvidacioni postupak. Plaća se akontacija za sudske troškove u iznosu od 3.000 KM. Sud imenuje stečajnog/likvidacionog upravnika. Ukoliko društvo nema dugovanja i potraživanja moguće je pokrenuti skraćeni postupak likvidacije koji je jeftiniji i brže se završava. | ||
ODGOVORNOST | |||
SP | DOO | ||
Preduzetnik odgovara cjelokupnom imovinom. | DOO odgovara sopstvenom imovinom, a osnivači do visine osnivačkog kapitala. |